Turquality Desteği Rehberi: Nedir, Nasıl Başvurulur, Ne İşe Yarar?

Türkiye’nin uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırmayı hedefleyen Turquality programı; marka değerini yükseltme, kurumsallaşmayı sağlama ve firmaların global arenada söz sahibi olmasını amaçlayan benzersiz bir destek mekanizmasıdır. 

Kurum içi eğitim hizmetleri ile şirketlere girişimcilik yolculuklarında rehberlik eden Invexen olarak bu yazımızda, turquality nedir, turquality destek programı nasıl işler ve başvuru sürecinde hangi şartlar aranır gibi temel sorulara ayrıntılı yanıtlar bulacak; programın sunduğu avantajlar ve sağladığı fırsatlar hakkında derinlemesine bilgi edineceksiniz. 

Turquality Nedir? 

Turquality, Turk ve Quality kelimelerinin birleşiminden doğan, Türk markalarının uluslararası arenada rekabet edebilmesi için oluşturulmuş bir destek programıdır. Devlet destekli bu program, firmaların sadece finansal anlamda güçlendirilmesinin ötesinde, kurumsallaşma, stratejik iş planlamaların oluşturulması ve global pazarlara entegrasyonunda kapsamlı destek sağlamaktadır.

Turquality’nin Kökeni ve Amaçları

Turquality’nin temel amacı, Türkiye’de markalaşma potansiyeline sahip firmaların, üretimden pazarlamaya, satış öncesi ve sonrası hizmetlerine kadar tüm süreçlerinde desteklenerek, uluslararası pazarlarda güçlü ve rekabetçi markalar haline gelmesidir. Bu yönüyle program, firmaların kurumsal gelişimini desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda Türk markalarının imajını global ölçekte olumlu bir şekilde temsil etmelerini sağlar.

Programın doğuşu, Türkiye’nin ihracat ve marka bilinirliğini artırma hedeflerinden kaynaklanmaktadır. Geleneksel ihracat desteklerinin ötesinde, marka değerinin yükseltilmesi ve kurumsal altyapının güçlendirilmesi odaklı olan Turquality, firmaların stratejik planlama süreçlerini de destekleyerek uzun vadeli büyüme hedeflerine ulaşmalarında kritik bir rol oynar. 

Bu kapsamda, sadece maddi destek sağlanmakla kalınmaz; aynı zamanda danışmanlık hizmetleri, uzmanlık programları ve gelişim yol haritaları aracılığıyla şirketlerin global rekabette yanına yerli ve yabancı büyük isimlerin desteği getirilir.

Turquality Programının Tarihçesi ve Gelişimi

Programın tarihçesi, 23 Kasım 2004’te tekstil ve hazır giyim sektörlerine yönelik pilot destek uygulamalarıyla başlamaktadır. İlk aşamada, sektörün ihtiyaç duyduğu marka desteği ve finansal güçlendirmeye odaklanan Turquality, kısa sürede başarısını kanıtlamış ve kapsamı genişletilerek diğer sektörlere de açılmıştır. Bu genişleme, Türkiye’nin global pazarlardaki rekabet gücünü artırma hedefi doğrultusunda, dayanıklı tüketim ürünleri, otomotiv, endüstriyel makineler ve daha birçok alanda faaliyet gösteren firmaların da programa dahil edilmesini sağlamıştır.

Zaman içinde yönetim ve uygulama süreçlerinde de önemli değişiklikler yaşanmıştır. Eskiden Ekonomi Bakanlığı’nın yönetiminde olan program, kurumlar arası koordinasyonların güçlendirilmesi ve uygulama süreçlerinin daha etkin hale getirilmesi amacıyla Ticaret Bakanlığı çatısı altına alınmıştır. Bu dönüşüm, programın hem teknik hem de stratejik yönlerinin daha şeffaf ve etkili bir şekilde yürütülmesine olanak tanımıştır.

Gelişim süreci içerisinde, Turquality; marka tescili, tanıtım harcamaları, mağaza ve ofis kiralama, operasyonel destek gibi çeşitli alanlarda sunduğu destek kalemlerini güncellemiş ve artırmıştır. Özellikle, danışmanlık hizmetleri kapsamında önde gelen uluslararası danışmanlık firmalarıyla işbirliği yapılarak, şirketlerin stratejik iş planları oluşturulmuş ve yerinde yapılan incelemelerle programın uygulanabilirliği sürekli olarak iyileştirilmiştir. Bu yapısal gelişmeler, sadece firmaların büyüme hedeflerine ulaşmalarını sağlamakla kalmamış, aynı zamanda Türkiye’de Türk Malı ve Türk Hizmeti markalarının küresel pazarda tanınan semboller haline gelmesine öncülük etmiştir.

Turquality Destek Programı ve Avantajları 

Turquality programı, Türk markalarının global pazarlarda güçlü bir konuma ulaşmasını desteklemek amacıyla, geniş bir destek yelpazesi sunar. Program, finansal desteklerin yanı sıra operasyonel iyileştirme, stratejik planlama ve danışmanlık hizmetlerini de kapsar. 

Program Kapsamı ve Sunulan Destekler

Finansal Destekler

• Patent, Faydalı Model, Endüstriyel Tasarım Tescili ve Marka Tescili
  Bu kalemler destek kapsamında limitsiz olarak sağlanmaktadır. Yani, firmalar marka tescil ve yenileme işlemlerinde herhangi bir üst sınır olmaksızın destek alabilirler.
  
• Tanıtım ve Pazarlama Harcamaları
  Tanıtım faaliyetleri, reklam ve pazarlama giderleri için verilen destek de limitsizdir. Böylece, firmalar global pazarda marka görünürlüklerini artırma konusunda serbestçe yatırım yapabilirler.
  
• Mağaza ve Ofis Kiralama
  Mağaza kiralama desteği, aynı anda en fazla 50 mağaza için geçerlidir. Diğer yandan, ofis, depo, showroom ve satış sonrası servis gibi birimlerin kiralama giderleri için destek limitsiz sunulmaktadır.
  
• Mağaza Temel Kurulum, Dekorasyon ve Konsept Mimari Giderleri
  Belirli kalemler için destek sağlanırken, örneğin mağaza temel kurulum ve dekorasyon giderleri için her bir mağaza başına 1.264.000 TL destek verilmektedir.
  
• Pazara Giriş Belgeleri, Sertifikasyon ve Ruhsatlandırma
  Uluslararası pazarlara girişte önemli yer tutan bu kalemlerde yıllık olarak 3.164.000 TL’ye kadar destek sunulmaktadır. Bu, firmaların yasal ve sertifikasyon giderlerini karşılamalarına yardımcı olur.
  
• Franchise Destekleri
  Franchise dekorasyon, kurulum ve konsept mimari giderlerinde, mağaza başına 632.000 TL destek sağlanırken; franchise kira bedeli için ise mağaza başına yıllık 1.264.000 TL’lik destek verilmektedir. Not edilmelidir ki, bu destekler aynı anda en fazla 100 mağaza için uygulanabilmektedir.
  
• Gelişim Yol Haritası Çalışması
  Stratejik iş planı ve gelişim yol haritası çalışması kapsamında, firmalara 800.000 TL’ye kadar destek sunulmaktadır.

Operasyonel ve Danışmanlık Destekleri

• İş Planı Hazırlama ve Stratejik Danışmanlık

Program kapsamında, Deloitte, McKinsey, PwC gibi uluslararası danışmanlık firmalarıyla işbirliği sağlanarak hazırlanacak stratejik iş planları sayesinde, firmaların uzun vadeli büyüme hedeflerine ulaşmaları desteklenir.

• Pazar Araştırması ve Analiz Çalışmaları
  Hedef pazarlara yönelik detaylı pazar analizleri, raporlar ve araştırma çalışmaları firmaların stratejik karar alma süreçlerinde önemli rol oynar. Bu destek kalemi de limitsiz olarak sunulmaktadır.
  
• Eğitim ve Yönetici Geliştirme Programları
  Üst ve orta düzey yöneticiler için düzenlenen eğitim ve gelişim programları, liderlik becerilerinin artırılması amacıyla sunulur. Böylece, şirket içindeki yönetim kadrosunun profesyonelleşmesi sağlanır.

Destek Süresi ve Oranları

• Destek Süreleri

 Turquality Destek Programı kapsamında, firma destekleri; Turquality destek programı için 5 yıl, Marka Destek Programı için ise 4 yıl süreyle verilmektedir. Başarılı performans gösteren firmalara, ek 5 yıl daha destek süresinin uzatılması imkanı bulunmaktadır.

• Destek Oranı
  Genel olarak, belirli kalemlerde destek oranı %50 olarak uygulanmaktadır. Bu oranın uygulanması, firmanın kendi harcama payı ile desteklenen harcamalar arasında denge kurmasına yardımcı olur.

Turquality Programının Avantajları ve Fırsatları

Turquality destek programının sunduğu avantajlar, firmaların yalnızca kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda sürdürülebilir büyüme ve global rekabet gücünü artırma konusunda da kritik rol oynar:

• Global Pazarda Rekabet Gücü Artışı
  Sağlanan finansal destekler ve operasyonel iyileştirmeler sayesinde, firmalar uluslararası pazarda güçlü bir marka imajı oluşturur. Mağaza kiralama ve tanıtım harcamaları gibi kalemlerde limitsiz destek, firmaların global görünürlüğünü artırır.
  
• Marka Değerinin Yükseltilmesi
  Marka tescili, yenileme ve koruma destekleri limitsiz sağlanması sayesinde, firmalar marka değerlerini korur ve yükseltir. Tanıtım harcamalarına sunulan destekler sayesinde, marka imajı güçlenir ve tüketici güveni artar.
  
• Kurumsallaşma ve Operasyonel Mükemmellik
  Stratejik iş planı, gelişim yol haritası ve kurum içi girişimcilik hizmetleri firmaların iç organizasyonunu güçlendirir. Bu durum, kurumsal yapıların daha profesyonel ve verimli çalışmasını sağlar.
  
• Risklerin Azaltılması ve Sürdürülebilir Büyüme:
  Pazar araştırmaları, analiz çalışmaları ve danışmanlık hizmetleri, firmanın yeni pazarlara giriş aşamasında yaşanabilecek belirsizlikleri minimize eder. Yıllık olarak belirlenen destek kalemleri (pazara giriş belgeleri için yıllık 3.164.000 TL destek gibi) firmaların risklerini azaltarak daha planlı büyüme stratejileri geliştirmelerini sağlar.
  
• Uluslararası İşbirlikleri ve Ağ Oluşturma
  Program, firmaların global pazarlarda tanınmış danışmanlık firmaları ve eğitim kurumlarıyla işbirliği yapmalarını mümkün kılar. Bu sayede, uluslararası iş ağları genişler ve yeni pazarlara açılma süreci hızlanır.

Turquality’den Yararlanabilecek Sektörler

Turquality programı, başlangıçta özellikle tekstil ve hazır giyim sektörlerine yönelik olarak hayata geçirilmiş olsa da, stratejik planlama çalışmaları ve uygulama süreçleri neticesinde kapsamı genişletilerek bugün çok farklı sektörlerden girişimlere destek sağlanmaktadır. 

Program, hem üretim hem de hizmet alanında faaliyet gösteren, uluslararası pazarda rekabet gücünü artırmak isteyen girişimler için önemli fırsatlar sunar. 

Turquality’den yararlanabilecek sektörler şu şekildedir:

• Üretim Sektörleri ve Geleneksel Markalar
• Hizmet Sektörü ve Dijital Sektörler
• Kurumsal Girişimler ve Start-Up Ekosistemi
• Uluslararası Pazara Açılmayı Hedefleyen Firmalar

Üretim Sektörleri ve Geleneksel Markalar

Turquality, ilk kurulduğu dönemden itibaren tekstil ve hazır giyim sektörlerine odaklanmış olup, bu pilot uygulamanın başarısı sayesinde, dayanıklı tüketim ürünleri, otomotiv, endüstriyel makineler, kuyum/mücevherat ve hızlı tüketim ürünleri gibi sektörlerin de programa dahil edilmesi sağlanmıştır. 

Hizmet ve Dijital Sektör Girişimleri

Geleneksel üretim sektörlerinin yanı sıra, Turquality artık hizmet sektörüne ve dijital girişimlere de kapılarını açmıştır. Özellikle bilişim, e-ticaret, dijital reklam ve online platform alanında faaliyet gösteren firmalar, rekabet gücünü artırmak, dijital dönüşüm süreçlerini hızlandırmak ve uluslararası pazara açılma stratejilerini desteklemek amacıyla programdan yararlanabilmektedir.

Kurumsal Girişimler ve Start-Up Ekosistemi

Turquality yalnızca büyük ölçekli üretim yapan firmalara değil, yenilikçi iş modelleri ve teknolojik çözümler sunan start-up veya kurumsal girişimlere de yönelik destek sağlamaktadır. Programın stratejik danışmanlık, iş planı hazırlama ve yerinde yapılacak inceleme süreçleri, bu tür girişimlerin kurumsallaşmasını ve global pazarlarda sağlam adımlar atmasını destekler.

Uluslararası Pazara Açılmayı Hedefleyen Firmalar

Turquality’nin en önemli amaçlarından biri, Türk girişimlerinin marka değerini uluslararası arenada yükseltmek ve global rekabette yer almasını sağlamaktır. Bu çerçevede, hem üretim hem hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren, yurt dışına ihracat yapan veya ihracat hedefi bulunan girişimler, Turquality’nin sunduğu kapsamlı desteklerden faydalanabilmektedir.

Turquality Başvuru Süreci ve Şartları 

Turquality programına başvuruda bulunacak firmaların, programa kabul edilebilmeleri için belirlenmiş bir dizi şartı ve adımı yerine getirmeleri gerekmektedir. 

1. Başvuru Öncesi Şartlar ve Gereklilikler

a. Şirket Tescili ve Yerli Sermaye

• Başvuru yapacak firmaların Türkiye’de tescilli olması ve ana yönetim merkezlerinin Türkiye’de bulunması zorunludur.
  
• Şirketin, faaliyetlerine ilk defa Türkiye’de başlamış olması beklenir.
  
• Aynı zamanda, firmaların en az %50 oranında yerli sermayeye sahip olmaları gerekmektedir.

b. Asgari İhracat Tutarları

• Dijital Oyun Sektörü: Başvuracak firmaların son üç takvim yılı ortalamasında en az 1.000.000 ABD doları ihracat yapmış olması beklenir.
  
• Diğer Sektörler (Yazılım, Bilişim ve Alt Sektörleri): Bu sektörlerde faaliyet gösteren firmaların ise son üç yıl için asgari 500.000 ABD doları ihracat yapması gerekmektedir.

Bu şartlar, firmanın uluslararası pazarlarda rekabet edebilmesi için yeterli altyapıya sahip olup olmadığını belirlemek için kullanılır.

2. Ön Değerlendirme Süreci ve Değerlendirme Kriterleri

a. Ön Değerlendirme Seti

• Firma, Turquality Otomasyon Sistemi üzerinden Ön Değerlendirme Setini doldurarak başvurusuna ilk adımı atar.
  
• Bu değerlendirme aşamasında, firmaların; stratejik planlama, kurumsal performans yönetimi, marka yönetimi, tedarik zinciri yönetimi, pazarlama, ürün tasarımı/araştırma, finansal performans, insan kaynakları, kurumsal yönetim, bilgi sistemleri ve dijitalleşme yönetimi gibi kriterlerden geçmesi beklenir.

b. Puanlama ve Onay

• Ön değerlendirme sonucunda elde edilen puan, firmanın hangi destek programına dahil edileceğini belirler.
  
  • 50 ile 80 arası puan: Firma Marka Destek Programı kapsamına alınır.
    
  • 80 ile 100 arası puan: Firma Turquality Destek Programı kapsamına dahil edilir.
    
• Başvuru sürecinde, firmaların yeterli puanı elde etmeleri durumunda, başvurular sonraki aşamaya – yerinde inceleme ve stratejik iş planı çalışmasına – geçer.

3. İlave Puan Sistemi

Başvuru setini dolduran firmalar, belirli ek şartları sağladıkları takdirde ilave puanlar kazanabilirler. Bu puanlar, toplam değerlendirme puanını artırarak firmanın destek programına kabul şansını güçlendirir. İlave puan kriterleri şu şekildedir:

• Serbest Bölge/İhtisas Serbest Bölgesi: Bu bölgelerde yer alan firmalara +15 puan verilir.
  
• TÜBİTAK-Teydeb Başarı Belgesi: Programı başarıyla tamamlamış firmalara +2 puan eklenir.
  
• Yurt Dışı Marka Tescil Belgesi: Bu belgeye sahip firmalara +1 puan sağlanır.
  
• Hizmet/Ürün Tescil Belgesi: Sahip olunan bu belge için firmalara +2 puan verilmektedir.
  
• Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi: Bu belgeye sahip firmalara +5 puan eklenir.
  
• Devlet Malzeme Ofisi Kataloğu: Ürünü veya hizmeti kataloğa dahil olan firmalar +10 puan kazanır.
  
  • Not: Devlet Malzeme Ofisi Kataloğu’ndan ek puan alınırken, 2. (Hizmet/Ürün Tescil Belgesi) ve 5. (Teknolojik Ürün Deneyim Belgesi) maddeler için ek puan uygulanmaz.

Bu ilave puanlar, başvuru sürecinin objektif olarak değerlendirilmesine yardımcı olur ve firmaların uluslararası rekabete daha iyi hazırlanabilmelerini destekler.

4. Başvuru Adımları

Başvuru süreci, firma tarafından takip edilmesi gereken adım adım bir prosedürü içerir:

a. Otomasyon Sistemi Üzerinden Başvuru

• Firma, Turquality’nin otomasyon sistemine Yeni Kullanıcı olarak kayıt olur ve ardından Ön Değerlendirme Setini doldurur.
  
• Otomasyon sistemi üzerinden başvuru formu ve Ek-4 Başvuru Belgeleri yüklenir. Bu belgelerin orijinalleri veya noter onaylı nüshaları, ayrıca TİM-TURQUALITY® Sekretaryası’na iletilir.

b. Ücret ve Yerinde İnceleme

• Ön değerlendirme süreci sonunda, uygun bulunan firmaların, danışmanlık firması tarafından gerçekleştirilecek yerinde 2 günlük bir inceleme çalışmasına tabi tutulması gerekmektedir.
  
• Bu yerinde inceleme çalışması için firma, ilgili danışmanlık firmasına belirlenen ücreti en geç 1 ay içerisinde ödemelidir.

c. Değerlendirme Sonuçları ve Onay Süreci

• Yerinde yapılan inceleme ve ön değerlendirme raporu doğrultusunda firma, destek programına kabul edilir.
  
• Sonuçta, firma 50-80 puan aralığında ise Marka Destek Programı, 80-100 puan aralığında ise Turquality Destek Programı kapsamına alınır.
  
• Başvurunun onaylanmasının ardından, stratejik iş planı ve gelişim yol haritası çalışmaları bakanlık tarafından onaylanır; bu noktada destek süresi başlar.
  
  • Destek Süresi: Turquality destek programında firma 5 yıl süreyle destek alırken, Marka Destek Programında bu süre 4 yıl olarak belirlenmiştir. Başarılı performans gösteren firmalara ek 5 yıl uzatma imkanı sunulmaktadır.

Turquality Danışmanlık Hizmetleri ve Entegrasyon Süreci

Turquality başvuru sürecinin başarılı tamamlanmasının ardından, firmanın stratejik büyüme hedeflerine ulaşabilmesi için kapsamlı danışmanlık hizmetleri ve entegrasyon süreci devreye girer. 

Bu aşama, firmanın mevcut durumunun yerinde incelenmesi, stratejik iş planının oluşturulması ve gelişim yol haritası çalışmasının uygulanması ile desteklenir. 

1. Yerinde İnceleme ve Danışmanlık Firması Ataması

• Yerinde İnceleme
  Başvurunun ön değerlendirme aşamasını başarıyla geçen firmalar, Turquality’ye ait yetkilendirilmiş bir danışmanlık firmasına yönlendirilir. Bu firmalar, firmanın tesislerinde gerçekleştirilmek üzere planlanan 2 günlük yerinde inceleme çalışması yapar.
  
  • İnceleme süreci; stratejik planlama, kurumsal performans, marka yönetimi, tedarik zinciri, pazarlama, ürün tasarımı/AR-GE, finansal performans, insan kaynakları ve dijitalleşme gibi kriterlerden oluşan kapsamlı bir değerlendirmeyi içerir.
    
• Ödeme ve Ücretlendirme
  Yerinde inceleme çalışması için danışmanlık firmasına, ilgili inceleme ücretinin en geç 1 ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Bu ödeme, firmanın sürece tam katılımını ve değerlendirme raporunun hazırlanmasını tetikler.

2. Değerlendirme Raporu ve Stratejik İş Planı Hazırlığı

• Detaylı İnceleme Raporu
  Danışmanlık firması, yerinde inceleme sonucunda firmanın güçlü ve geliştirilmesi gereken yönlerini içeren detaylı bir rapor hazırlar. Bu rapor, firmanın Turquality destek programına dahil edilip edilmeyeceğini belirleyen temel belge niteliği taşır.
  
• Gelişim Yol Haritası Çalışması
  İnceleme raporu onaylandıktan sonra, firmanın stratejik iş planı ve gelişim yol haritası çalışmaları başlatılır. Bu aşamada, danışmanlık giderlerinin %50’si ve maksimum 800.000 TL’ye kadar destek sağlanarak, firmanın kurumsallaşma ve stratejik planlaması güçlendirilir.

3. Danışmanlık Firması Seçimi ve Entegrasyon

• Yetkilendirilmiş Danışmanlık Firmaları
  Turquality programı, firmanın entegrasyon sürecinde yararlanabileceği danışmanlık hizmetlerini, önceden belirlenmiş ve yetkilendirilmiş danışmanlık firmaları (Deloitte, McKinsey, Ernst & Young, Boston Consulting Group, PwC, Grant Thornton ve KPMG gibi) aracılığıyla sunar.
  
  1. Firmalar, bu danışmanlık firmalarından biriyle çalışarak, stratejik iş planını ve gelişim yol haritasını oluşturur ve onaylatır.
     
• Entegrasyon Süreci
  Danışmanlık hizmetleri, sadece stratejik planlama ile sınırlı kalmayıp, aynı zamanda kurumsallaşma entegrasyonunu da kapsar. Entegrasyon sürecinin temel adımları şunlardır:
  
  1. Stratejik İş Planı Onayı: Danışmanlık firması tarafından hazırlanan stratejik iş planı, ilgili bakanlık ve Turquality komitesi tarafından onaylandıktan sonra, firmanın destek süreci başlar.
     
  2. Kurumsal Uyum ve Dijital Dönüşüm: Firmanın iç operasyonları, dijital dönüşüm ve kurumsal yönetim standartlarına uygun hale getirilir; bu aşamada eğitim programları ve yöneticiler için geliştirilmiş gelişim programları devreye girer.

Senkronize Destekler: Entegrasyon süreci, yerinde inceleme, stratejik iş planı ve gelişim yol haritası çalışmalarının senkronize şekilde uygulanması ile tamamlanır; böylece firma hem operasyonel verimliliği artırır hem de uluslararası pazara giriş stratejilerini sağlam temeller üzerine oturtur.

İlgili Gönderiler

Kurum İçi Girişimcilik ve Şirket Kültürüne Etkisi

Kurumsal Firma

Startup Pazar Analizi: Başarılı Bir Girişim İçin Doğru Stratejiler