Kurumsal Girişimcilik, ya da bilinen diğer adlarıyla kurum içi girişimcilik veya iç girişimcilik, kurum bünyesinde girişimcilik faaliyetlerinin belirlenmesi, teşvik edilmesi ve desteklenmesi yoluyla, ana şirketin gelir ve imkanlarından yararlanılarak, yeni gelir kaynakları sağlayacak ürün ve hizmetlerin geliştirilmesine denir. Kurumsal girişimciyse, kurum içerisinde bu ürün ve hizmetlerin geliştirilmesini sağlayan, kurum bünyesindeki inovasyonun kaynağı olan kişidir.
Girişimcilik, İngilizce Entrepreneurship demektir. Entrepreneurship kelimesi Fransızca Entreprendre den gelir ve entreprendre, başlamak, başlatmak, yola koyulmak anlamlarına gelmektir. Dolayısıyla girişimcilik, en basit tanımıyla, bir şeyleri başlatmak, yeni bir şey ortaya koymak olarak özetlenebilir.
Kurumsal girişimcilik terimi ise, bu şekliyle ilk kez Profesör Michael E. Gerber’in “The E-Myth Revisited” isimli kitabında kullanılmıştır.
Kurumsal Girişimcilik Neden Önemlidir?
Kurumsal girişimcilik, büyük, orta ve küçük demeden her ölçekteki şirket için oldukça önemlidir. Pek çok şirkette inovasyonun kaynağı yaratıcı ve zeki çalışanların farklı fikirlerinden ve kalıpların dışında düşünmelerinden gelmektedir. Bu kalıp dışı düşünceler ve farklı fikirler şirketlere yeni gelir kapıları olarak dönmekte ve ülke, bölge ekonomilerine büyük katkı sağlamaktadır. Dolayısıyla kurumsal girişimcilik, sadece kurumları etkileyen bir süreç değil, aynı zamanda ortaya konulan yeni ürün ve hizmetin vergilendirmesi, para giriş-çıkışı sağlaması açısından mikro ve makro yönetimleri de etkileyen bir süreçtir.
Kurumsal girişimciliğin önemi şu üç maddede özetlenebilir:
- Yeni Gelir Kapıları Yaratması
- Çalışan Yaratıcılığını ve Motivasyonunu Beslemesi
- Farklı Ürün ve Hizmet Seçeneklerini Ortaya Koyması
Kurumsal Girişimcilikle Yeni Gelir Kapıları Yaratılması
Kurum bünyesindeki çalışanların fikirleri doğrultusunda yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesi, kurumlara yeni gelir kapıları yaratacak, araştırma geliştirme süreçlerinin maliyetini azaltacak ve böylece azalan maliyet, artan gelirle birlikte kurum içinde ivmelenen bir büyümenin başlangıcını sağlayacaktır.
Kurumsal Girişimcilikle Çalışan Yaratıcılığının ve Motivasyonunun Beslenmesi
Kurumların, çalışanların farklı fikirlerini ve girişimciliklerini desteklemesi, çalışanların pozisyonlarına ve çalıştıkları kurumlara duydukları bağlılı artıracak, işlerini çok daha fazla benimsemelerine yol açıp daha verimli bir çalışma hayatı geçirmelerine fırsat tanıyacaktır.
Kurum içi girişimciliğin desteklenmesi, sessiz istifa sürecinin antitezi gibidir. Çalışanlar, görevleri dışında yaptıklarının bir önemi olduğunu bildikleri için işlerine dört kolla sarılır ve dikkate alındıklarını hissederler.
İç girişimciliğin desteklenmediği kurumlardaysa, aynı pozisyonlarda aynı görevleri yaparak, yaratıcılık kullanmadan yıllarca görevlerini yerine getiren çalışanlar, kurum bünyesinde bir önemlerinin olmadığını hissettiklerinden sessiz istifa denen duruma geçer, minimum eforla asgari gereklilikleri yerine getirip dinamizmlerini kaybederler.
Kurumsal Girişimcilikle Farklı Ürün ve Hizmet Seçeneklerinin Ortaya Konması
Kurumsal girişimcilik, kurumların bir sonraki en çok tutacak ürünü veya hizmeti ortaya çıkarmalarına yardımcı olabilir. Belirli bir ekibin aynı mentaliteyle AR-GE sürecine yaklaştığı ve bu kurumsal ekibin dışında kalan kişilerin karar verme ve ürün geliştirme aşamalarında hiç söz alamadıkları iş yerlerinde, bir süre sonra yaratıcılık kısırlaştığından aynı ürün ve hizmet yelpazesine sıkışmak kaçınılmazdır.
Oysa farklı departmanlarda, farklı eğitim geçmişi ve hayat deneyimlerine sahip çalışanlar ürün ve hizmet geliştirme sürecine yaratıcı bir perspektifle yaklaşarak kurumların ürün yelpazelerini geliştirmelerine katkıda bulunabilirler.
Kurumsal Girişimciliğin Pratiğe Geçirilmesi
Kurumsal girişimciliğin düzgün bir şekilde uygulanabilmesi için kurumların öncelikle kurumsal girişimciliğin filizleneceği ortamı yaratmaları gerekmektedir. Kurumsal girişimciliğin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi, kurumların çalışanlarını eğitmelerine, onlara özgürlük alanları tanımalarına, nasıl ve ne şekilde çalışmak istediklerini dikkate almalarına ve kurum içi bürokrasiyi mümkün olan en az orana indirmelerine bağlıdır. Kısaca kurumsal girişimciliği besleyecek bir kurumsal kültür ortaya koymadan, çalışanlardan girişimcilik örnekleri ortaya koymalarını beklemek boş bir istek olacaktır.
Başarılı Kurumsal Girişimcilik İçin Çalışan Eğitimleri
Kurumsal girişimciliğin kurumlar bünyesinde başarılı bir şekilde hayata geçirilebilmesi için çalışanların uzmanlaşmak istedikleri alanlarda çalıştıkları kurumlar tarafından desteklenmesi gerekir. Bu maddi bir eğitim desteği olabileceği gibi kurum içerisinde gerçekleştirilen seminerler, anlaşmalı kurumlarla gerçekleştirilen eğitim anlaşmaları veya usta-çırak ilişkisini andıran bir iç eğitim metoduyla da gerçekleştirilebilir.
Bu şekilde kendi çalışanlarını bulundukları pozisyonda ileri götürmeyi öncelik belirleyen kurumlar, çalışanlarının sadakatini artıracak, kariyer yollarını açacak ve uzmanlaştıkları konularla ilişkili ürün ve hizmetler geliştirmelerine ön ayak olarak iç girişimciliğin teşvik edilmesini sağlayacaktır.
Başarılı Bir Kurumsal Girişimcilik için Özgür Alanlar
Başarılı bir kurumsal girişimcilik örneği hayata koyabilmek için çalışanların yaratıcılıklarını besleyecek ortamlara ihtiyaçları vardır. Çalışanlar, çalıştıkları mekân içerisinde kendilerini hapishanede gibi hissederlerse yaratıcılık gerektiren faaliyetleri gerçekleştiremez ve dolayısıyla kurum bünyesinde girişimciliğe katkı sağlayamazlar.
Kurumların bu sorunun önüne geçmek için yapabilecekleri şeylerden en önemlisi çalışanlarının çalışma alışkanlıklarını, çalışma ortamı tercihlerini ve kendi verimlerini ne şekilde en yüksek oranda kullanabildiklerini tanımalarıdır.
Elbette her çalışanın çalışma alışkanlıkları aynı olamaz. Fakat bir kurumun bünyesinde çalışanların %80’i kendilerini remote, yani uzaktan çalışmayla daha rahat hissediyor ve bu şekilde daha çok verim elde ediyorsa, bu çalışanları bir ofis ortamına sokmak onların yaratıcılıklarını öldürecek ve verecekleri verimi azaltacaktır.
Kurumsal girişimciliği teşvik etmek isteyen kurumlar, çalışanlarına bu gibi konularda anketler yapmalı ve çıkan sonuçlar doğrultusunda çalışma ortamlarını şekillendirerek daha özgür bir ortama imza atmalıdırlar.
Başarılı Bir Kurumsal Girişimcilik için Kurumsal Bürokrasiyi Azaltın
Kurumsal bürokrasinin çok sert olduğu ve konuşma kurallarına kadar belirlendiği ortamlarda üstün bir yaratıcılık ve girişimcilik örneği beklemek bir hayal olarak kalacaktır. Çalışanların yaratıcılıklarını besleyerek yeni girişim fikirleri ortaya koyabilmeleri için düşündüklerini özgürce söylemeye, formalite görevlerden kurtulmaya ve rutin ve tekrarlayan işleri mümkün olan en az seviyede gerçekleştirmeye ihtiyaçları vardır. Başarılı bir kurumsal girişimcilik örneği sergilemek ve bünyesinde iç girişimciliği desteklemek isteyen kurumların bu sebeple kurumsal bürokrasiyi mümkün olan en az seviyeye çekmeleri gerekmektedir.
Kurumsal Girişimcilik Örnekleri
Uluslararası alanda başarılı kurumsal girişimcilik örnekleri sergileyen pek çok tanınmış marka vardır. Bu markalar çalışanların özgürlüğünü artırma yoluna giderek bünyelerinde kurumsal girişimcilik ruhunu beslemektedirler. Başarılı kurumsal girişimcilik örnekleri sergileyen markalardan bazıları şunlardır:
İnovasyon Molası Uygulamasıyla Google
Google, “İnovasyon Molası” olarak adlandırılan uygulamasıyla bünyelerinde çalışan mühendislerin çalışma zamanlarının yüzde yirmisini ilgi duydukları bir alana yöneltmelerini sağlamaktadır. Bu sayede Google mühendisleri, yeni fikirler için gereken ilhamı ve bilgiyi edinebilecek zamana sahip olabilmekte ve bu sayede yaratıcı Google ürünlerinin ve hizmetlerinin ortaya çıkmasına aracı olabilmektedirler.
PlayStation ile Sony
Sony, her ne kadar elektronik ve eğlence alanında bir dünya devi olsa da, oyun alanına girmeyi düşünen bir firma değildi. PlayStation fikri girişimci Ken Kutagari tarafından geliştirilmiş ve Sony’e kabul ettirilmişti. Günümüzde oyunlara bağlı gelirlerin Sony’nin toplam gelirine oranının %29 olduğunu düşünecek olursak bunun ne kadar kârlı bir karar olduğundan bahsetmeye pek de gerek yoktur.
%15 Mola Uygulamasıyla 3M
3M, tıpkı Google gibi çalışanların kurum bünyesinde çalıştıkları zamanın belirli bir bölümünü kendi ilgi veya tutku duydukları alanlara ayırmalarını teşvik etmektedir. 3M, ayrılan zamanı Google’dan farklı olarak %15 olarak belirlemiştir. 3M, bu uygulamanın meyvesini “Post It Not Kağıtlarıyla” almıştır.
Kurumsal Girişimciliğin Avantajları ve Dezavantajları
Yazımızda genel olarak kurumsal girişimciliğin avantajlarına değinmiş olsak da, bu kültürün hem çalışanlar hem de kurumlar için belirli dezavantajları da yok değildir. Bu bölümde kurum içi girişimciliğin avantajları ve dezavantajlarını sıralayacak ve derinlemesine inceleyeceğiz.
Kurumsal Girişimciliğin Avantajları
Kurumsal girişimciliğin en büyük avantajlarından biri, girişimci adaylarının kendilerini farklı eğitim geçmişlerinden gelen ve farklı hayat deneyimlerine sahip insanlarla bir arada bulmalarıdır. Bu adaylar farklı düşüncelerden ilham alarak yeni ürünler ortaya koyabilir ve farklı hizmetler sunabilirler.
Kurumsal girişimciliğin girişimcilere sağladığı bir diğer fayda ise elbette ki kaynaklardır. Girişimciler girişimcilik yollarının başında ihtiyaçları bulunan bütün kaynakları bulamayabilirler. Fakat kurumsal girişim kültürünü destekleyen daha büyük bir şirketin altında çalışarak ihtiyaçları olan bütün kaynaklara, sermayeye ve networke erişebilir ve böylece kafalarındaki ürünleri gerçeğe dönüştürebilirler.
Kurumsal Girişimciliğin Dezavantajları
Kurumsal girişimciliğin girişimciler açısından en büyük dezavantajlarından birisi kurumsal bürokrasidir. Kurumsal bürokrasi, girişimcilerin kendi başlarına x sürede yapacakları bir işi, onay alma süreci, bitmek bilmeyen bekleyişler ve benzeri sebeplerle 5x’e taşıyarak yeni ürün ve hizmet geliştirme sürecini uzatabilir.
Aynı zamanda belirli bir kurum bünyesinde girişimcilik örneği gösteren girişimciler, kendilerinin yeterli oranda ödüllendirilmediklerini hissedebilirler. Kendi çalışma tanımları dışında bir alanda yaptıkları işin takdir edilmeyeceğini ve dolayısıyla bir getirisi olmayacağını hissedebilir ve bu sebeple yeni ürün ve hizmetler geliştirmeye daha düşük bir motivasyonla yaklaşabilirler.
Kurumsal Girişimciliğin Türleri
Girişimciliğin toplam yedi türü vardır. Girişimcilik türleri, iç girişimcilik, kamu girişimciliği, fırsat girişimciliği, kadın girişimciliği, ticari girişimcilik, sosyal girişimcilik ve sanal girişimcilik olarak sıralanabilir. Şimdi girişimcilik türlerini daha yakından inceleyelim.
İç Girişimcilik
İç girişimcilik, bir kurumun bünyesinde, kurum çalışlanları tarafından ortaya konulan bir fikrin kârlı bir ürüne veya hizmete dönüştürülmesi ve bu fikirden kaynaklanan kârdan söz konusu kurumun faydalanması olarak özetlenebilir. İç girişimcilik sonucundan doğan ürün veya hizmetlerden kurumların kendileri faydalandıkları için kurumlar büyük oranda iç girişimciliği desteklemektedir.
Kamu Girişimciliği
Kamu girişimciliği, girişimci rolünde devletin yer aldığı girişimcilik türüdür. Özellikle devletçi bir yönetim sistemine sahip olan, serbest piyasaya devletin müdahale edebildiği ülkelerde sıklıklıkla rastlanan bir türdür. Ülkemizde son yıllarda düşen gelir ve ekonomik sorunlar nedeniyle belediyelerin imza atmış oldukları Kent Lokantaları ve Atatürk’ün üretimi desteklemek ve teşvik etmek için kurduğu Atatürk Orman Çiftliği kamu girişimciliğine birer örnek olarak gösterilebilir.
Ticari Girişimcilik
Ticari girişimcilik, kar etme maksadıyla, sadece gelir odaklı bir şekilde yeni ürün ve hizmetlerin ortaya konulması sürecidir. Ticari girişimciliğe özel sektör girişimciliği de denir. Ticari girişimciliğe örnek olarak, bireysel veya kolektif bir şekilde, yalnızca kar maksadıyla kurulan her tür işletmek örnek olarak gösterilebilir. Restoranlar, oyuncakçılar, kıyafet mağazaları ve daha pek çoğu birer ticari girişimcilik örneğidir.
Fırsat Girişimciliği
Fırsat girişimciliği, doğru zamanın ve şartların kollanmasıyla ortaya konan bir girişimcilik türüdür. Fırsat girişimciliğinde, zaman ve koşullar her şeydir. İnsanların taksi bulmakta zorlandıkları ve var olan taksilerden memnuniyetsizlik duydukları ülkemizde, Martı gibi uygulamalarla scooterların ve MartıTAG’lerin ülkeye getirilmesi fırsat girişimciliğine örnek olarak gösterilebilir.
Kadın Girişimciliği
Kadın girişimciliği, girişimcinin bir kadın olduğu her türlü yeni ürün ve hizmet ortaya koyma biçimidir. Kadınlar iş dünyasında daha fazla yer almaları ve kendilerini ekonomik anlamda özgür bir biçimde geleceğe taşımaları için pek çok ülkede kadın girişimciliği desteklenir. Ülkemizde de kadın girişimciliği aynı şekilde desteklenmekte ve pek çok farklı sektörde kadın girişimcilerin sayısı gittikçe artmaktadır.
Sanal Girişimcilik
Sanal girişimcilik, dijital dünya içerisinde, online olarak gerçekleştirilen girişimcilik türüdür. Son yıllarda sanal girişimcilik büyük bir ivme kazanmıştır. Sanal girişimcilik, ticari girişimciliğe son derece büyük benzerlik göstermektedir. Sanal girişimciliğin, ticari girişimcilikten farkı dijital ortamda gerçekleşmesi ve fiziki bir dükkana gerek duymamasıdır. Etsy, Amazon vs. gibi e-ticaret platformaları üzerinden açılan dükkânlar sanal girişimciliğe örnek olarak gösterilebilir.
Sosyal Girişimcilik
Sosyal girişimcilik, tek amacı kâr gütmek olmayan, toplumdaki çeşitli zayıf noktaları sağlamlaştırmayı görev edinen bir girişimcilik türüdür. Bu girişimcilik, kar amacı gütmeyen ve kâr amacı güden olmak üzere ikiye ayrılır. Fakat her ikisinin de ortak noktası toplumdaki çeşitli zayıf notkaları güçlendirme amacıdır.
Invexen ile Kurumsal Girişimcilikte Öne Geçin
Kurum içi girişimcilik modellerini firmanıza uygulayarak girişimcilik yolunda girişim sermayesi fonu yönetimi ve girişim sermayesi eğitiminden yatırım turu danışmanlığına, girişimcilik programı danışmanlığından hızlandırma programı danışmanlığına A’dan Z’ye kapsamlı bir girişim danışmanlık hizmeti alabilir ve yarınların startuplarından ve unicornlarından biri olma fırsatını yakalayabilirsiniz.
Şimdi siz de bizlerle iletişime geçin ve girişimcilikte zirveye oynayın!